10/10/2010

NÚI BÀ (LANGBIAN)

Đến Đà Lạt vào những ngày trời trong nắng đẹp, du khách có thể nhìn thấy hai ngọn núi Langbian sừng sững vươn cao giữa trời mà có người lãng mạn đã mô tả “như bộ ngực tràn căng sức sống của một phụ nữ xinh đẹp khỏa thân nhìn trời xanh mênh mang” (!)…

Núi Langbian cao 2.163m, nằm về phía Bắc thành phố Đà Lạt và cách trung tâm 12km thuộc địa bàn huyện Lạc Dương. Dưới chân núi là nơi định cư các bản làng dân tộc Lat, Chil… còn lưu giữ khá nhiều nét văn hóa truyền thống của các dân tộc Tây nguyên.

Núi Bà (Langbian) -- Ảnh: Võ Văn Nghệ

Về cái tên Langbian, có truyền thuyết kể rằng : “Ngày xưa, xưa lắm tại làng La Ngư Thượng (tức Đà Lạt bây giờ) có người con trai tên Lang, tù trưởng bộ tộc Lat thương người con gái tên Bian, con tù trưởng người Chil. Do khác bộ tộc nên Bian không cưới được chồng là Lang. Cuối cùng Bian và Lang phải chấp nhận cái chết cho trọn tình và phản đối luật tục khắt khe. Khi hai người mất, ông K’Zềnh – cha của Bian hối hận, nhận trách nhiệm thống nhất các tộc người Lat, Chil, Sré… thành chung một dân tộc K’Ho. Từ đó thanh niên nam nữ các bộ tộc đều dễ dàng yêu nhau, cưới nhau. Để ghi nhớ ngày lịch sử hợp nhất ấy, các tộc dân La Ngư Thượng chọn hai đỉnh núi cao do K’Bùng tạo lập đặt tên là Lang-Bian”. (*)

Còn tên núi Bà chỉ mới có về sau này, khi người Việt đến đây ngụ cư đã mang theo những niềm tin thánh tín của địa phương mình làm phong phú thêm nếp sống tinh thần bản địa. Năm 1963 trong phong trào đòi tự do tín ngưỡng chống chính quyền Ngô Đình Diệm, nhiều tin đồn Bồ Tát Quan Âm cứu khổ cứu nạn xuất hiện tại núi Langbian đã cuốn hút hàng ngàn người lên đây xin thuốc và nước trị bệnh. Lâu dần cái tên Núi Bà – một cách gọi cung kính trở thành quen thuộc theo năm tháng cùng với lòng tin của một số đồng bào.

Đến Langbian, du khách có cái thú chinh phục độ cao. Nơi đây quả là địa điểm lý tưởng cho các hoạt động thể thao như leo núi, nhảy dù, đi bộ hay nghiên cứu các loại chim chóc và thảo mộc quý hiếm trong vùng. Và khi đã đứng trên đỉnh Langbian, du khách có thể phóng tầm mắt đến thành phố Đà Lạt với những cao ốc, biệt thự, tháp chuông… ẩn hiện giữa ngàn thông, đến hồ Suối Vàng kỳ ảo lượn lờ giữa thảm thông xanh mướt, đến cả biển Ninh Chữ tận Phan Rang huyền ảo mơ màng… sẽ thật thú vị khi tình cờ du khách nhìn thấy những “bon” người Chil, Lat đang lặng lẽ âm thầm bên dòng suối, và khi xuống núi, du khách mang được những tặng phẩm của núi rừng như hoa lan, cây cảnh về làm kỷ niệm cho một chuyến lên non.

Mai Kim Thành

(Bâng khuâng Đà Lạt – NXB Đà Nẵng 2001)

(*): Nguyễn Hồng Nhật – Tạp chí Langbian 1/1988.