18/03/2011

CỐ ĐÔ HOA LƯ

Năm 968, sau khi dẹp xong loạn 12 sứ quân thống nhất đất nước, Đinh Bộ Lĩnh đã lên ngôi đặt tên nước Đại Cồ Việt, định đô tại Hoa Lư. Kinh đô Hoa Lư nằm giữa một vùng cảnh quan thiên nhiên hùng vĩ thuộc địa phận xã Trường Yên, huyện Hoa Lư ngày nay, cách thủ đô Hà Nội gần 100km về phía Nam. Trên một diện tích chừng 300ha, kinh đô được xây dựng gồm thành Ngoại, thành Nội và thành Nam, bao quanh là hàng loạt núi đá vòng cung, các khoảng trống giữa các sườn núi được vây kín bằng đất ken gạch, chân thành có gạch bó, cao từ 8 - 10m.

  Ảnh: vutuantv (nguồn panoramio.com)

Ảnh: vutuantv (nguồn panoramio.com)

 Thành Ngoại thuộc địa phận thôn Yên Thành rộng khoảng 140ha, có trung tâm là cung điện chính mà nay là khu vực đền Đinh, đền Lê, đây cũng chính là nơi vua Đinh Tiên Hoàng cắm cờ dựng nước. Trước cung điện có núi Mã Yên tương truyền Đinh Tiên Hoàng đã lấy nơi này làm án.

Núi Mã Yên – Ảnh: vutuantv (nguồn panoramio.com)

Dãy núi Trường Yên – Ảnh: vutuantv (nguồn panoramio.com)

Thành Nội thuộc thôn Chi Phong, nơi nuôi trẻ em và những người giúp việc trong cung đình nên còn có tên là Thư Nhi xã.

Là thành ở phía Nam, Thành Nam nằm đối diện và nối liền với khu thành Ngoại, xung quanh có núi non bao bọc, án ngữ phía Nam kinh thành, bảo vệ mặt sau, từ đây có thể nhanh chóng rút ra ngoài bằng đường thủy.

Cửa Đông – Ảnh: vutuantv (nguồn panoramio.com)

Cầu đá – Ảnh: vutuantv (nguồn panoramio.com)

Phía Đông kinh thành là núi Cột Cờ nơi có lá quốc kỳ Đại Cồ Việt, có gềnh tháp nơi vua Đinh duyệt thủy quân, hang Tiền nơi lưu giữ tài sản quốc gia, động Thiên Tôn –  tiền đồn của Hoa Lư và hang nhốt hổ, báo để xử kẻ có tội.

Đến đời Lê Hoàn đã cho xây thêm nhiều cung điện lộng lẫy: điện Bách Thảo Thiên Tuế, điện Phong Lưu ở phía Đông, điện Vinh Hoa ở phía Tây, điện Bồng Lai bên tả, điện Cực Lạc bên hữu, lầu Hỏa Vân và điện Trường Xuân, điện Long Lộc được lợp mái làm bằng bạc.

Dấu tích cố đô Hoa Lư – Ảnh: vutuantv (nguồn panoramio.com)

Dấu tích nền móng cung điện tk X – Ảnh: vutuantv (nguồn panoramio.com)

Kinh đô Hoa Lư là kinh đô đầu tiên của nhà nước phong kiến trung ương tập quyền Việt Nam, tồn tại được 41 năm trong đó có 12 năm triều Đinh với vua Đinh Tiên Hoàng và 29 năm triều Lê với vua Lê Đại Hành. Trải qua nghìn năm dâu bể, các di tích ở cố đô Hoa Lư bị tàn phá hầu hết, những gì còn lại chỉ là tòa thành rộng 300ha và trên nền cung điện xưa, vào thế kỷ 17 đã xây dựng đền Đinh Tiên Hoàng và Lê Đại Hành, cách nhau chừng 500m.             

Mai Kim Thành