20/05/2011

LỄ HỘI ĐỐNG ĐA - TÂY SƠN (BÌNH ĐỊNH)

Hàng năm cứ vào dịp đầu xuân, người dân quanh vùng lại đổ về điện Tây Sơn tại thôn Kiên Mỹ, thị trấn Phú Phong, huyện Tây Sơn tham dự lễ hội Đống Đa được tổ chức vào các ngày 4 và 5 tháng Giêng âm lịch để tưởng nhớ các thủ lĩnh của phong trào Tây Sơn, đặc biệt người anh hùng áo vải Nguyễn Huệ và kỷ niệm chiến thắng Ngọc Hồi - Đống Đa mùa xuân năm Kỷ Dậu (1789), đánh thắng 29 vạn quân Thanh xâm lược.

Phút đăng quang của hoàng đế Quang Trung

Hình tượng Quang Trung - Nguyễn Huệ ngồi trên voi chiến tổng chỉ huy nghĩa quân Tây Sơn

Tuy chương trình lễ hội chính thức diễn ra vào ngày mồng 5 nhưng trong buổi chiều ngày mồng 4 có diễn ra các nghi thức lễ tế cổ truyền tại điện Tây Sơn nên ngay từ trưa nơi đây đã rộn ràng không khí lễ hội với khách vãng lai và một khu vực rộng lớn rợp trời cờ lọng, nghi trượng… Trong những năm gần đây nhất là từ năm 2009, dịp kỷ niệm 220 năm chiến thắng Ngọc Hồi - Đống Đa, phần lễ tế gồm dâng hoa và dâng hương tại tượng đài Quang Trung phía trước Bảo tàng và tại điện thờ Tây Sơn đã được tỉnh chỉ đạo tổ chức theo nghi thức truyền thống có kết hợp với dàn trống dân tộc và nền nhạc hiện đại, trong đó có 9 trống sấm tượng trưng cho Tây Sơn tam kiệt cùng 6 văn thần võ tướng được thờ bên trong điện Tây Sơn.

Trong không khí trang nghiêm của nghi thức dâng hương được phụ họa bởi dàn trống trận hào hùng, bài chiếu lên ngôi của Nguyễn Huệ được tuyên đọc như gọi hồn khí thiêng sông núi, giúp khách phó hội có cảm giác phấn chấn như được hòa nhập vào một vùng địa linh nhân kiệt nhuốm đầy hào khí non sông.

Tái hiện hình ảnh nghĩa quân Tây Sơn hừng hực khí thế thần tốc ra kinh thành Thăng Long đánh tan quân Thanh

Qua ngày mồng 5, tuy các chương trình có thay đổi hàng năm nhưng dường như lúc nào cũng có phần ôn lại lịch sử truyền thống hào hùng của nghĩa quân Tây Sơn với cuộc tiến công thần tốc đại phá quân Thanh, biểu diễn võ thuật, trống trận Tây Sơn và thao diễn trận pháp…

Phút đăng quang của hoàng đế Quang Trung

Nếu tiết mục võ thuật Tây Sơn đã từng làm mê mẫn người xem với các bài quyền như “Lão mai độc thọ”, các bài roi như “Tấn nhất ô du” thì tiết mục nhạc võ cũng hút hồn người xem với tiết mục đánh trống bộ gồm 12 chiếc trống lớn nhỏ khác nhau được truyền nhân đời thứ 9 trong một gia đình truyền thống đánh trống Tây Sơn biểu diễn với màn “Song thủ đã thập nhị cổ”. Bằng đôi tay thần diệu cùng các động tác nhuần nhuyễn, người võ sĩ - nghệ sĩ đã khéo vận dụng không chỉ đôi bàn tay mà còn cả cổ tay, khuỷu tay, cánh tay tác động lên tang trống, vành trống và thân trống tạo nên một tổng hợp âm thanh hùng tráng. Cảnh diễn trận chiến Đống Đa cũng hấp dẫn không kém với qui mô và địa thế được dàn dựng công phu, huy động cả ngàn người vào cuộc thao diễn với chiêng trống, cờ xí, đồn lũy, trang phục, voi trận… y như thật, đã thực sự làm sống lại khí thế hào hùng của nghĩa quân Tây Sơn năm xưa.

Voi trận đi giữa cờ xí rợp trời

Chiến thắng khải hoàn mùa xuân năm 1789

Ngoài nghi lễ truyền thống, phần hội gồm nhiều hoạt động văn hóa dân gian với sự tham gia của các dân tộc Kinh, Ba-na, Chăm… như diễn tấu cồng chiêng, ca kịch bài chòi, thi đấu võ cổ truyền, đua thuyền nan trên bến Trường Trầu… đã đem lại cho người phó hội nhiều sự phấn khích và niềm vui trong những ngày đầu xuân.

Mai Kim Thành     

Ảnh: Trí Tín (VnEpress.net – 7.2.2011)