03/06/2011

LÀNG BẾP LÒ LƯ CẤM

Sống trong một xã hội tiến bộ, người nội trợ Việt Nam đã có dịp làm quen với nhiều công cụ hỗ trợ việc bếp núc như bếp điện, bếp gas, bếp từ, lò vi sóng… nhưng trong nhiều gia đình Việt Nam, cái bếp lò vẫn còn giữ một vị trí nhất định khó thay thế. Có cung ắt có cầu, những người làm bếp lò vẫn còn cơ hội làm ra những sản phẩm, duy trì truyền thống làng nghề của ông bà, tổ tiên.

 Các nghệ nhân tạo hình, làm khuôn cho bếp đất nung.

Nằm trong khu vực nội thị, cách trung tâm thành phố Nha Trang chỉ chừng mươi phút chạy xe, Lư Cấm (phường Ngọc Hiệp) là một làng nghề truyền thống có tuổi đời trên 200 năm với mặt hàng sản xuất ban đầu là lu, vại, lò, bình… được tiêu thụ tận Phan Rang, Phú Yên… Trải qua thời gian với biết bao thăng trầm, cho đến nay làng nghề vẫn tồn tại nhưng chỉ còn một sản phẩm duy nhất: lò đất nung. Bếp lò Lư Cấm được thị trường chuộng bởi có dáng vẻ đẹp, màu sắc tươi nhất là độ bền cao và giữ được sức nóng tốt.

 Nguyên liệu làm bếp ông Táo từ đất sét.

 Bếp được tạo hình xong cho vào lò nung ở nhiệt độ cao 2-3 ngày.

Nguyên liệu làm bếp lò là loại đất sét Vĩnh Thạnh cho màu đỏ tươi sau nung rất bắt mắt. Để làm nên sản phẩm, trước hết đất sét phải được trộn với nước và nhồi cho thật nhuyển, tiếp đến người thợ sẽ phân đất ra từng phần nhỏ đủ để tạo nên một chiếc lò. Từ những khung lò có sẵn, người thợ sẽ nhanh chóng định hình và tạo dáng, làm cửa lò, gắn quai, làm vĩ lót lò… rồi tùy theo mức độ nắng mà sản phẩm sẽ được phơi từ 24 – 48 giờ trước khi nung. Cũng giống như nung gạch, bếp lò được xếp vào lò nung, đốt bằng củi hoặc trấu liên tục trong vòng 24 giờ để sản phẩm đạt được độ chín cần thiết.

Cho ra thành phẩm là những chiếc bếp ông Táo (có 3 cạnh để đặt nồi).
Nung càng chín thì bếp càng có màu đỏ đẹp.

Tham quan làng nghề Lư Cấm, ngoài việc tìm hiểu lịch sử làng nghề và các công đoạn sản xuất, du khách có thể tham gia quá trình làm nên một sản phẩm và sẽ thú vị biết bao khi đem sản phẩm tự tay mình làm ra về tặng vị “nội tướng” gia đình hay người thân, kỷ niệm một chuyến ghé thăm thành phố biển Nha Trang.

Mai Kim Thành     

Ảnh: Tường Vi (VnExpress.net 6.2.2010)