15/07/2011

ĐỀN CHỬ ĐỒNG TỬ (ĐA HÒA)

Cách Hà Nội chừng 25km theo đường đê sông Hồng thuộc địa bàn thôn Đa Hòa, xã Bình Minh, huyện Khoái Châu, đền Chử Đồng Tử hay còn gọi đền Đa Hòa thờ Đức thánh Chử Đồng Tử (một trong “tứ bất tử” của dân gian Việt cổ) cùng phu nhân là công chúa Tiên Dung, con gái vua Hùng thứ 18. Tương truyền sau khi Chử Đồng Tử và Tiên Dung hóa (về trời), vua Hùng Duệ Vương đã đến chỗ con gái ở. Hối hận và thương con, nhà vua đã ban tước Chử Công cho Chử Đồng Tử và cho lập đền thờ.

Ngọ môn đền Đa Hòa – Ảnh: nguồn baomoi.com

Cổng vào đền Đa Hòa – Ảnh: Nguyễn Khắc Huy (Tuoitre.com.vn)

Đền do tiến sĩ Chu Mạnh Trinh đứng ra vận động tôn tạo năm 1894 trên nền một ngôi đền cổ. Toàn thể khu đền được xây dựng trên một khu đất cao và bằng phẳng, rộng 18.720m² có cảnh quan rất đẹp, mặt quay hướng chính Tây nhìn thẳng sang bãi Tự Nhiên, gồm 18 nóc nhà lớn, nhỏ lợp mái ngói với các bờ nóc, đầu đao được vát cong tựa như những mũi thuyền, tượng trưng cho 18 đời vua Hùng. Nơi đây gồm 2 khu: khu ngoài không có tường bao rộng chừng 7.200m², nổi bật ngôi nhà bia hai tầng tám mái nằm dưới bóng đa cổ thụ có cửa trổ ra 4 hướng. Từ đây một lối đi lát gạch rộng 8m dẫn tới Ngọ môn, hai bên lối đi có nhà chuông và nhà khánh.

Nhà chuông và nhà khánh – Ảnh: nguồn nto.com.vn

Tượng Đức Thánh Chử Đồng Tử và nhị vị Công chúa Tiên Dung, Hồng Vân

Ảnh: nguồn nto.com.vn

Ngọ môn gồm 3 cửa, cửa chính là tòa nhà 3 gian cao rộng, chỉ được mở vào dịp đại lễ, phía trước cửa có treo bức đại tự với 4 chữ “Bồng Lai Cung Quyết”, trên đỉnh nóc có đắp đôi rồng theo thế “lưỡng long triều nguyệt”. Qua sân Đại là đến nhà Đại tế, tòa Thiêu hương, cung Đệ Nhị, cung Đệ Tam và sau cùng là Hậu cung, nơi đặt tượng đức thánh Chử Đồng Tử và nhị vị phu nhân (Tiên Dung công chúa và Hồng Vân công chúa) được đúc bằng đồng rất đẹp.

Lọ Bách Thọ – Ảnh: Nguyễn Khắc Huy (Tuoitre.com.vn)

Đền Chử Đồng Tử - Đa Hòa được xếp hạng di tích lịch sử văn hóa quốc gia năm 1962, hiện nơi đây còn lưu giữ nhiều di vật qúy, trong đó có lọ Bách Thọ (gồm 100 chữ thọ khác nhau) được xem là cổ vật vô giá của quốc gia.

Trải qua thời gian với nhiều biến thiên dâu bể, đền Đa Hòa cũng bị hư hỏng xuống cấp nghiêm trọng. Năm 2009, Bộ Văn hóa - Thể thao và Du lịch đã phê duyệt dự án đại trùng tu, tôn tạo theo ba giai đoạn với kinh phí hơn 26 tỷ đồng. Sau hơn một năm tu sửa, đã hoàn thành việc trùng tu đợt 1 với tòa Thiêu Hương, cung Đệ Nhị, cung Đệ Tam, Hậu Cung, nhà Phương Đình, nhà Đại Tế với tổng kinh phí lên đến 9 tỷ đồng. Hy vọng sau khi dự án trùng tu được hoàn thành, đền Chử Đồng Tử - Đa Hòa lại trở về với nét đẹp cổ kính cố hữu bên những hàng cây cổ thụ quanh năm xanh tốt, giữa vùng sông nước bao la…

Mai Kim Thành