16/12/2021

NGHỆ THUẬT XÒE THÁI (VIỆT NAM) ĐƯỢC VINH DANH DI SẢN PHI VẬT THỂ ĐẠI DIỆN CỦA NHÂN LOẠI

Chiều ngày 15-12-2021, tại phiên họp Ủy ban Liên Chính phủ Công ước 2003 về bảo vệ di sản văn hóa phi vật thể lần thứ 16 của UNESCO tổ chức trực tuyến tại Paris - thủ đô nước Cộng hòa Pháp, di sản Nghệ thuật Xòe Thái của Việt Nam đã chính thức được UNESCO ghi danh vào Danh sách Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại.

Múa Đại Xòe – Ảnh: nguồn laodong.vn

Trong ngôn ngữ Thái, “xòe” có nghĩa là múa, là một loại hình vũ đạo đặc trưng của dân tộc Thái. Trung tâm của Xòe có thể được xếp ở Mường Lò (Yên Bái), Mường So (Lai Châu), Mường Lay và thành phố Điện Biên Phủ (Điện Biên), Thuận Châu (Sơn La). Nghệ thuật Xòe được sinh ra trong quá trình lao động của người Thái gồm những động tác biểu tượng cho các hoạt động của con người, được thể hiện trong các nghi lễ, văn hóa, đời sống cũng như công việc và dần trở thành chất liệu gắn kết các dân tộc trên vùng cao Tây Bắc.

Đặc sắc nghệ thuật Xòe Thái – Ảnh: nguồn giaoducthoidai.vn

Có ba loại Xòe: Xòe vòng, Xòe nghi lễ, Xòe trình diễn trong đó Xòe vòng là phổ biến nhất. Mọi người nối nhau thành vòng tròn, thực hiện các động tác múa cơ bản như: giơ tay lên cao, hạ xuống, nắm tay người bên cạnh và bước chân nhịp nhàng. Các động tác đều đơn giản biểu trưng cho khát vọng về sức khỏe và hòa hợp của cộng đồng. Xòe nghi lễ và Xòe trình diễn được gọi tên theo các đạo cụ như: Xòe khăn, Xòe nón, Xòe quạt, Xòe sạp, Xòe nhạc, Xòe gậy, Xòe hoa... Nhạc cụ phục vụ múa Xòe là tính tẩu, kèn loa, khèn bè, trống, chiêng, chũm chọe.

Nghệ thuật Xòe Thái – Ảnh: nguồn baodansinh.vn

Đánh giá về nghệ thuật Xòe Thái, UNESCO đã có nhận định: "Múa xòe phản ánh thế giới quan và vũ trụ quan của người Thái, được trình diễn vào dịp Tết, trong lễ hội, các cuộc vui, liên hoan. Xòe Thái dành cho mọi người, không kể tuổi tác, giới tính, địa vị xã hội, nghề nghiệp và tộc người". Việc ghi danh hồ sơ Nghệ thuật Xòe Thái là Di sản phi vật thể đại diện của nhân loại lần này khẳng định sự đánh giá cao của quốc tế đối với những giá trị văn hóa của Việt Nam, tăng cường sự hiện diện của Việt Nam trên bản đồ văn hóa phi vật thể của thế giới, đồng thời góp phần quảng bá cho các mục tiêu phát triển bảo tồn và phát huy các giá trị di sản mà UNESCO đang thúc đẩy.

Xòe cho mọi người – Ảnh: nguồn baoquocte.vn

Việc Nghệ thuật Xòe Thái được UNESCO vinh danh, không chỉ đem lại niềm tự hào cho cộng đồng người Thái ở vùng núi Tây Bắc, mà còn là niềm vui chung của cả dân tộc Việt Nam. Xin chúc mừng bà con dân tộc Thái và cộng đồng dân tộc Việt Nam trong niềm vui hôm nay với ước mong Xòe Thái sẽ được gìn giữ và phát huy giá trị trong xã hội hiện đại.

ASEAN Traveller