14/11/2010

ĐÀN ĐÁ TUY AN - PHÚ YÊN

Năm 1990 tại hòn Núi Một thuộc thôn Trung Lương, huyện Tuy An đã phát hiện một thanh đá mà khi gõ vào đã phát ra những âm sắc rất đặc biệt. Người ta đã sớm nhận ra đây không chỉ là một thanh “đá kêu” bình thường mà là thành phần của một bộ đàn đá nào đó và sau hơn một năm kiên trì, đã tìm kiếm được thanh thứ tám. Các nhà chuyên môn đã đánh giá đây là bộ đàn đá hoàn chỉnh nhất trong số các bộ đàn đá được tìm thấy tại Việt Nam từ trước đến nay, kể cả bộ đàn đá Ndut Lieng Krak (Daklak) phát hiện lần đầu tiên trên thế giới năm 1949 bởi G. Condominas và hiện đang được lưu giữ tại một bảo tàng ở thủ đô nước Pháp.

Ảnh: nguồn Phuyentourism.gov.vn

Theo kết quả khảo sát, đàn đá Tuy An đã xuất hiện trong khoảng 500 năm trước công nguyên, là sản phẩm của một cộng đồng cư dân cổ từng sống trên phần lãnh thổ Việt Nam ngày nay, có thang âm điệu thức rất gần với các loại thang âm truyền thống của các dân tộc vùng Đông Nam Á và Nam Á. Với khả năng diễn tấu tương hợp các tiết điệu dân ca dân nhạc của một số tộc người đang cư trú trên nhiều vùng lãnh thổ, có thể nói đàn đá Tuy An là một di sản văn hóa độc đáo, là niềm tự hào không chỉ của người dân Phú Yên mà còn của cả cộng đồng dân tộc Việt.

Mai Kim Thành