25/03/2011

HẠT DẺ TRÙNG KHÁNH

Nếu trên thị trường thi thoảng xuất hiện loại hạt dẻ có kích thước bằng viên bi tiêu, khi rang lên ăn có vị bùi và béo ngậy, thì đó là loại hạt có xuất xứ từ rừng, đến mùa chín rụng đầy mặt đất, người ta chỉ việc vào rừng là có thể nhặt được. Tại Việt Nam, trên vùng biên cương Lạng Sơn, Cao Bằng cũng có hạt dẻ nhưng được trồng hẳn hoi và thơm ngon, bùi ngậy với hương vị đặc trưng nhất phải kể đến giống dẻ trên vùng đất huyện Trùng Khánh, tỉnh Cao Bằng.

Ảnh: nguồn vietstamp.net

Ảnh: nguồn chiakhoavang.net

Cây dẻ Trùng Khánh thuộc loại cây ôn đới, không biết di thực vào nơi đây từ bao giờ. Có người cho rằng chính những người lính xâm lược Pháp đã mang giống từ nước họ sang vào những năm đầu đặt chân tới Cao Bằng, cũng có ý kiến cho rằng, giống hạt dẻ này được mang từ Trung Quốc sang nhưng đó chỉ mới là những phỏng đoán. Cây dẻ Trùng Khánh hầu như bất kham với bất cứ vùng thổ nhưỡng nào khác, người ta đã thử đem giống này trồng ở Lạng Sơn hay các huyện khác thuộc tỉnh Cao Bằng nhưng vẫn chưa thu được kết quả như ý.

Ảnh: nguồn caobangpro.com

Ảnh: nguồn vn.360plus.yahoo.com

Dẻ Trùng Khánh có quả lớn như quả chôm chôm với nhiều gai cứng, bên trong có 3 - 4 hạt tròn trịa với màu nâu đều đẹp mắt, mỗi hạt lại lớn từ 4 - 5 lần hạt dẻ rừng. Vỏ hạt màu nâu sẫm và bóng, trên vỏ có lớp lông tơ màu trắng nhạt, vỏ lụa mỏng và dễ bóc, đặc biệt phần cơm bên trong có màu vàng kem, bùi và thơm ngậy. Hạt dẻ Trùng Khánh có sự khác biệt so với hạt dẻ trồng tại các vùng khác với một loạt chỉ tiêu hàm lượng trong nhân như nước 48,72% - 52,89%, gluxit 36,63% - 43,41%, glucosa 0,73% - 1,41%, lipit 1,51% - 2,16%, protein 3,09% - 3,94%.

Trồng cây dẻ không đòi hỏi phải chăm sóc vất vả như khi trồng rau màu, trong những mùa nắng hạn mỗi hecta vẫn có thể đem lại cho người trồng thu nhập từ 40 - 60 triệu đồng (theo thời giá năm 2010). Trên vùng đất Trùng Khánh, trong thời cao điểm đã có đến 500ha đất trồng dẻ nhưng hiện nay chỉ còn chừng 300ha trong vườn của chừng 100 hộ. Mùa thu hoạch dẻ từ tháng 9 – 10.

Ảnh: nguồn camnangdulich.com

Ảnh: nguồn buaanviet.com

Ảnh: nguồn travelatvietnam.com

Là một đặc sản qúy, hạt dẻ Trùng Khánh có nhiều chất đạm và khi rang lên ăn ngon hơn hạt dẻ rừng. Ưu điểm của loại hạt dẻ này là dù luộc, rang, sấy khô hay làm phụ gia trong chế biến các món ăn cũng đều giữ được hương vị đặc trưng. Người dân Trùng Khánh từ lâu đã biết dùng chân giò heo (lợn) hoặc thịt gà để ninh với loại hạt dẻ này làm thành món ngon đãi khách. Điểm yếu của hạt dẻ Trùng Khánh là khó bảo quản, có thể bị mối mọt sau 2 tháng.

Ảnh: nguồn pda.vietbao.vn

Ảnh: nguồn tapchilamdep.com

Năm 2010, trong số dự án mời gọi đầu tư của tỉnh Cao Bằng đã có dự án trồng và chế biến hạt dẻ trên diện tích 3.000ha tại huyện Trùng Khánh, với tổng vốn đầu tư lên đến 3 triệu USD bằng giải pháp liên doanh hoặc 100% vốn bên ngoài. Đây là dự án có nhiều triển vọng bởi huyện Trùng Khánh vẫn còn hơn 3.000ha đất trồng màu đủ điều kiện thổ nhưỡng để chuyển đổi thành vùng nguyên liệu tập trung chuyên canh cây dẻ. Ngày 21-3-2011, Cục Sở hữu trí tuệ đã ra quyết định số 496/QĐ-SHTT cấp chứng nhận chỉ dẫn địa lý số 00026 cho sản phẩm hạt dẻ Trùng Khánh, với Ủy ban Nhân dân huyện Trùng Khánh là cơ quan quản lý. Khu vực địa lý bao gồm các xã Đình Minh, Chí Viễn, Khâm Thành và Phong Châu thuộc huyện Trùng Khánh, tỉnh Cao Bằng.

Hy vọng trong tương lai không xa, hạt dẻ Trùng Khánh với những ưu điểm nổi trội sẽ sớm trở thành thương hiệu được yêu thích bởi người tiêu dùng cả trong và ngoài nước…

Mai Kim Thành