10/10/2010

ĐÌNH CHÈM HÀ NỘi

Đình Chèm nguyên là đền Chèm, nằm trên địa bàn xã Thụy Phương (tức làng Chèm) thuộc huyện Từ Liêm, cách trung tâm Hà Nội 12km về phía Tây Bắc, trên trục đường 23 và cách bờ Nam cầu Thăng Long chừng 800m. Đình thờ Đức Thượng Đẳng Thiên Vương Lý Ông Trọng, người làng Chèm – một nhân vật có vóc dáng to lớn khác thường đã có công giúp An Dương Vương đánh thắng giặc ngoại xâm.

Ảnh: TIẾN THÀNH (nguồn VnMedia)

Lịch sử ghi lại Lý Ông Trọng được cử đi sứ sang Tần, tại đây ông đã có dịp giúp vua Tần đánh thắng quân Hung Nô tại Lâm Thao, được Tần Vương phong Tư Lệ Hiệu Úy. Tần Thủy Hoàng còn yêu mến gả con gái là Bạch Tĩnh Cung cho ông, phong tước Phụ Tín Hầu và cử ông trấn giữ đất Lâm Thao. Nhưng do lòng trung hiếu, vốn không màng vinh hoa phú qúy ở đất khách quê người, ông đã xin đưa vợ con về nước để phụng dưỡng mẹ già.

Ảnh: nguồn HNM

Sau khi qua đời, Lý Ông Trọng được vua sắc phong Thượng Đẳng Thiên Vương và cho lập đền thờ. Ngôi đền hiện nay được khởi dựng từ năm 715 trên nền nhà cũ của Lý Ông do Triệu Xương hưng công. Đến năm 866, lúc xuất binh dẹp quân Nam Chiếu và có dịp dừng chân đóng quân ở đền, Cao Biền đã cho tu sửa đền và tạc tượng Lý Ông bằng gỗ trầm hương. Đình đã qua nhiều đợt tu sửa và diện mạo như hiện nay là do đợt tu sửa toàn bộ năm Cảnh Thịnh thứ 5 (1797).

Đình Chèm được kiến trúc theo kiểu nội công ngoại quốc độc đáo với các chi tiết chạm trổ công phu. Trước cổng tam quan là 4 trụ biểu cao vút được mệnh danh “bốn cột đồng trụ” bên sông Nhị. Qua cổng tam quan là hai nhà bia bốn mái và nhà Phương đình hai tầng tám mái uốn cong phảng phất kiến trúc cung điện, tao nhã mà thanh thoát. Trong gian Hậu cung có hai pho tượng lớn là Lý Ông Trọng và hoàng phi Bạch Tĩnh Cung, ngoài ra còn có tượng lục vị vương tức sáu người con và quan Thái Y Nguyễn Công Chất là người chăm sóc bảo vệ Lý Ông.

Ảnh: TIẾN THÀNH (nguồn VnMedia)

Điểm đáng lưu ý là khi mới thành lập đình nằm trong đê, sau này để tránh nước dâng cao, đê đã được đắp lùi vào phía trong đình. Năm 1902, nước lũ đã dâng cao ngập đình đòi hỏi dân làng phải cấp tốc tìm biện pháp bảo vệ. Nếu tháo dỡ để di dời sẽ tốn kém và bị hư hỏng nhiều nên sau khi cân nhắc, dân làng đã chọn phương án “kiệu đình” của thợ cả Vương Văn Dịch với kinh phí 5.000 đồng Đông Dương, tương đương với công xá của 35.000 ngày công lao động. Các hiệp thợ đã theo nguyên tắc đòn bẩy, dùng gỗ làm đà “treo quang bỏ gạch” để kích nâng toàn bộ ngôi đình lên 2,4 mét. Kỳ tích này đã được Nghiêm Xuân Quảng (người làng Tây Mỗ, đỗ tiến sĩ khoa Ất Mùi - 1895) ghi lại trên bia đá hiện đặt ở sân đình.

Hội Chèm hàng năm được tổ chức từ 14 – 16 tháng 5 âm lịch, có nghi thức rước Thánh lên làng Hoàng Xá, nơi thờ ông Chất cùng các trò chơi bơi thuyền thật hấp dẫn.

Mai Kim Thành