25/02/2011

BƯU ĐIỆN TRUNG TÂM SÀI GÒN

Nằm tại số 2 công trường Công xã Paris ngày nay, tòa nhà Bưu điện Trung tâm Sài Gòn được khởi công xây dựng năm 1886 theo đề án của kiến trúc sư người Pháp Villedieu, tại khu vực đầu đường Catina (nay là đường Đồng Khởi) trên vùng đất cao nhất của Sài Gòn lúc bấy giờ. Sau gần 5 năm xây dựng, tòa nhà đã được khánh thành năm 1890. Đây là một công trình nổi tiếng mang phong cách chiết trung, pha trộn giữa truyền thống kiến trúc châu Âu với châu Á làm thành một tổng thể khá đường bệ mà vẫn thanh thoát, nhẹ nhàng.

Ành tư liệu – nguồn dulichbui.org

Ảnh: nguồn Forum.zing.vn

Toàn bộ công trình là một khối nhà hai tầng nổi và một tầng hầm nửa chìm nửa nổi, đối xứng qua khối nhà giữa được xây lồi ra và nâng cao thêm một tầng. Do khối nhà giữa được dùng làm sảnh giao dịch với khối lượng lớn khách đến hàng ngày nên để tạo sự thông thoáng, tầng trệt của khối nhà này đã được nâng cao chiếm trọn không gian tầng hai của khối nhà hai bên, vì vậy tuy nhìn từ bên ngoài thì khối nhà giữa có đến 3 tầng nhưng thực tế chỉ gồm 2 tầng. Từ khối nhà giữa này, cửa vào được thiết kế thành một vòm cung chiếm trọn hết tầng hai, ở giữa có đặt một chiếc đồng hồ lớn.

Ảnh: nguồn dactrung.net

Nếu hệ thống cửa sổ của khối nhà hai bên đều có hình vòm cung (tầng 2) hoặc hơi vòm (tầng trệt) thì riêng tại khối nhà giữa các cửa sổ lại có hình chữ nhật. Những đường viền, đường chỉ hay hoa văn chạy ngang như muốn kéo thấp tòa nhà, tạo thành những đường trang trí khỏe khoắn và đăng đối. Hệ thống cột, trụ của phần mặt tiền (gồm 20 trụ, cột) đều có kết cấu hình khối vuông vắn, trên đầu trụ có gắn những mảng phù điêu với hoa văn đắp nổi rất công phu, riêng ở phần trụ khoảng giữa tầng hai và tầng trệt, các mảng phù điêu lại ôm trọn phiến đá hình chữ nhật, trên mỗi phiến đá ghi tên một nhà khoa học đã có những đóng góp to lớn cho nền văn minh nhân loại trong lãnh vực điện và điện tín.

Ảnh: nguồn ictnews.vn

Bên trong tòa nhà, trần nhà hình vòm cung tương ứng với cửa ra vào được nâng đỡ bởi hai hàng trụ và hệ thống vĩ kèo bằng sắt, nổi bật với thiết kế công phu có các đấu nối là những hoa văn đẹp. Qua khỏi cửa vào, du khách có thể nhìn thấy hai tấm bản đồ được gắn hai bên vòm trần, đó là các tấm bản đồ lịch sử “Saigon et ses environs 1892” và “Lignes téléraphiques du Sud Vietnam et du Cambodge 1936”. Tại đây hiện có 38 quầy phục vụ khách hàng với đủ các dịch vụ bưu điện cùng mạng lưới điện báo rộng khắp đến các địa phương trong nước và các nước trên thế giới.

Từ khi mới xây dựng đến nay, tòa nhà này vẫn luôn là trung tâm của bưu điện thành phố. Do nhu cầu truyền thông thông tin ngày càng lớn, phía sau tòa nhà chính hiện có nhiều công trình kiến trúc khác được xây dựng bổ sung dùng làm kho hàng, lắp đặt những máy móc thiết bị bưu điện truyền tin hiện đại cùng khai thác các dịch vụ khác. Trải qua hơn trăm năm tồn tại, tòa nhà bưu điện vẫn là một công trình kiến trúc đẹp và ấn tượng, cùng với Vương cung Thánh đường Sài Gòn (Nhà thờ Đức Bà) đã thành cụm kiến trúc tương tác, tạo nên nét nhấn độc đáo cho thành phố không chỉ khi công trình mới hình thành mà còn giá trị đến mãi tận ngày nay.

Mai Kim Thành