10/10/2010

Ô QUAN CHƯỞNG

Cửa ô Quan Chưởng nằm ở đầu phố Hàng Chiếu thông ra đường Trần Nhật Duật, gần đê sông Hồng, cách trung tâm Hà Nội hơn 1km về phía Bắc. Đây là cửa ô duy nhất còn sót lại tại Hà Nội và cũng là cửa ô duy nhất hiện còn tại Việt Nam.

Cái tên “Ô Quan Chưởng” gắn liền với sự hy sinh anh dũng của một vị quan Chưởng cơ khi đương cự với giặc Pháp tại cửa ô này ngày 20-11-1873; còn như tên được khắc trên vòm cửa chính “Đông Hà Môn” thì đây là cửa ô Đông Hà, là tên gọi của phường Đông Hà gồm khu vực Hàng Chiếu, Thanh Hà và Đào Duy Từ ngày nay.

Ảnh: nguồn VGP

Cửa ô Quan Chưởng là một trong nhiều cửa ô được mở qua tường phía Đông của tường thành bằng đất đắp năm 1749 bao quanh kinh thành Thăng Long xưa, và do lần sửa chữa năm 1817 mà diện mạo cửa ô này mới được như hiện thấy. Cũng như cửa thành nhưng nhỏ hơn, cửa ô Quan Chưởng hiện còn nguyên vẹn với một cửa chính và hai cửa nhỏ hơn hai bên. Trên nóc cửa chính là vọng lâu mà ngày trước có lính tuần canh gác ngày đêm.

Tại bức tường phía trái còn thấy gắn một tấm bia ghi lệnh của Tổng đốc Hoàng Diệu khắc năm 1882, cấm lính tráng sách nhiễu những đám tang qua lại cửa ô – điều này cũng cho biết cửa ô ngày xưa còn có các cánh cửa, ban ngày mở ra còn ban đêm đóng lại để bảo vệ an ninh…

Mai Kim Thành